باتری تنها قادر به تولید مقدار محدودی انرژی است و با مصرف کامل مواد شیمیایی درون آن، تخلیه می‌شود. از این رو، برای حفظ کارایی باتری، باید آن را از طریق آلترناتور یا دستگاه شارژ باتری مجدداً شارژ نمود. در فرآیند شارژ، مواد شیمیایی باتری به وضعیت اولیه خود بازمی‌گردند و این امکان را فراهم می‌کنند که تجهیزات برقی خودرو به عملکرد صحیح خود ادامه دهند. با مراجعه به نمایندگی کهربائی، مشتریان می‌توانند از خدمات تخصصی شارژ باتری و تعمیرات مرتبط با سیستم‌های برقی خودرو بهره‌مند شوند.

چه مواد شیمیایی در باتری‌ها استفاده می‌شوند؟

باتری‌های سرب-اسیدی به عنوان یکی از رایج‌ترین انواع باتری‌ها در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع باتری‌ها از ترکیبات شیمیایی خاصی تشکیل شده‌اند که شامل سرب اسفنجی به حالت جامد، اکسید سرب به شکل خمیری و اسید سولفوریک به صورت مایع می‌باشد. این مواد شیمیایی با برقراری واکنش الکتروشیمیایی، انرژی الکتریکی مورد نیاز برای راه اندازی خودرو را تولید می کنند. اسید سولفوریک به کار رفته در این نوع باتری‌ها با آب مقطر ترکیب شده و محلول الکترولیتی را تشکیل می‌دهد که نقش واسطه در انتقال یون‌ها و جریان الکتریکی را ایفا می‌کند.

ظرفیت یک باتری در تأمین جریان الکتریکی، به عوامل متعددی از جمله میزان شارژ، دما و نرخ تخلیه وابسته است. به عبارت دیگر، باتری‌هایی که به طور کامل شارژ نشده‌اند یا در محیط‌های با دمای پایین قرار دارند، توانایی کمتری در تأمین جریان مورد نیاز را دارا می‌باشند.

ملاحظات ایمنی در هنگام کار با باتری خودرو

• خطرات اسید سولفوریک: اسید سولفوریک به عنوان الکترولیت باتری، ماده‌ای بسیار خورنده بوده و در صورت تماس با پوست، چشم یا لباس، می‌تواند باعث سوختگی شدید، آسیب‌های جدی و تخریب بافت شود. در صورت تماس اتفاقی با اسید، بلافاصله محل آلوده را با آب فراوان شستشو داده و به سرعت به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
• جلوگیری از ایجاد اتصال کوتاه: هنگام کار با باتری، از استفاده از اشیاء فلزی مانند انگشتر، ساعت یا دستبند خودداری نمایید. ایجاد اتصال کوتاه بین قطب‌های مثبت و منفی باتری می‌تواند باعث تولید حرارت زیاد، جرقه و سوختگی شدید شود.
• ترتیب صحیح قطع و وصل اتصالات: هنگام قطع اتصالات باتری، همیشه ابتدا کابل منفی (اتصال به بدنه خودرو) را قطع کرده و در هنگام وصل نیز به همین ترتیب، ابتدا کابل مثبت را وصل نمایید. این عمل از بروز جرقه و خطر آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.
• باتری‌های تخلیه شده: باتری‌هایی که به طور کامل تخلیه شده‌اند، عملاً کارایی خود را از دست داده و قادر به تأمین انرژی مورد نیاز خودرو نمی‌باشند. در صورت بروز چنین مشکلی، می‌توان با استفاده از باتری یک خودروی دیگر و کابل‌های مخصوص، باتری خودرو را به صورت موقت شارژ نمود.
• خطر اتصال مستقیم قطب‌ها: اتصال مستقیم قطب‌های مثبت و منفی باتری به یکدیگر، باعث ایجاد جریان الکتریکی بسیار قوی و در نتیجه ایجاد حرارت زیاد و جرقه می‌شود. این عمل می‌تواند به باتری و سایر اجزای خودرو آسیب جدی وارد نماید.

بازدید چشمی باتری

• نشتی الکترولیت: وجود هرگونه نشتی الکترولیت (اسید باتری) بر روی سینی باتری یا قطعات مجاور، نشان‌دهنده آسیب دیدگی باتری و نیاز به تعویض آن می‌باشد. نشتی الکترولیت معمولاً با ایجاد رسوبات سفیدرنگ بر روی سینی باتری قابل تشخیص است.
• ترک خوردگی بدنه و درپوش: وجود ترک خوردگی در بدنه یا درپوش باتری، موجب نشت الکترولیت و کاهش عمر مفید باتری می‌شود. همچنین، ترک خوردگی می‌تواند باعث اتصال کوتاه داخلی باتری و ایجاد خطر آتش‌سوزی گردد.
• شل بودن یا افتادگی بست‌های نگهدارنده: شل بودن بست‌های نگهدارنده باتری می‌تواند باعث لرزش و آسیب دیدگی باتری در حین حرکت خودرو شود. همچنین، اتصال نامناسب بست‌ها ممکن است موجب افزایش مقاومت داخلی باتری و کاهش عملکرد آن گردد.
• استفاده از ابزار نامناسب: استفاده از ابزار نامناسب یا اعمال نیروی بیش از حد هنگام بستن مهره‌های سرباتری، می‌تواند باعث ترک خوردگی بدنه باتری شود. لذا توصیه می‌شود از آچار مناسب و با گشتاور مشخص استفاده گردد.

باتری به باتری

جهت راه اندازی خودرویی که باتری آن تخلیه شده است، مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

1. اتصال قطب مثبت: یک سر کابل رابط را به قطب مثبت باتری کمکی و سر دیگر آن را به قطب مثبت باتری تخلیه شده متصل نمایید.
2. اتصال قطب منفی: سر دیگر کابل رابط را به قطب منفی باتری کمکی متصل کرده و سر دیگر آن را به یک نقطه اتصال بدنه خودرو با قابلیت هدایت جریان الکتریکی، مانند دسته موتور یا یک قسمت بدون رنگ از بدنه که از باتری، لوله‌های بنزین و ترمز فاصله داشته باشد، متصل نمایید.
3. توجه به ایمنی: اطمینان حاصل نمایید که کابل‌های رابط در طول فرآیند راه اندازی، با قطعات متحرک موتورها تماسی نداشته باشند.
4. راه اندازی خودرو کمکی: پس از اطمینان از صحت اتصالات، خودرو کمکی را روشن کرده و به مدت چند دقیقه اجازه دهید موتور آن با دور آرام کار کند.
5. راه اندازی خودرو اصلی: پس از گذشت زمان کافی، اقدام به راه اندازی خودرویی که باتری آن تخلیه شده است نمایید.
6. ادامه کار موتورها: به مدت دو دقیقه اجازه دهید هر دو خودرو با موتور روشن به کار خود ادامه دهند.
7. قطع اتصالات: پس از گذشت دو دقیقه، موتور خودروی کمکی را خاموش کرده و سپس اقدام به قطع اتصالات نمایید.

استفاده از باتری کمکی

استفاده نادرست از باتری کمکی به منظور راه اندازی خودرو، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری از جمله آسیب به سیستم الکتریکی خودرو مانند ECU موتور و تخریب باتری داشته باشد. با توجه به اینکه سیستم الکتریکی خودروهای سواری معمولاً برای ولتاژ ۱۲ ولت طراحی شده‌اند، استفاده از باتری کمکی با ولتاژ متفاوت (مانند باتری‌های ۲۴ ولت یا اتصال دو باتری ۱۲ ولت به صورت سری) می‌تواند منجر به افزایش بیش از حد ولتاژ در سیستم و در نتیجه آسیب جدی به قطعات الکترونیکی خودرو گردد. لذا، ضروری است که از باتری کمکی با ولتاژ ۱۲ ولت استفاده شود.

تحلیل مشکلات باتری

1. چنانچه باتری به طور مکرر نیازمند افزودن آب مقطر باشد، احتمالاً بیش‌ازحد شارژ می‌شود. شارژ بیش‌ازحد باتری به صفحات داخلی آن آسیب رسانده و عمر باتری را کوتاه می‌کند. این امر منجر به ایجاد گرمای اضافی شده که می‌تواند صفحات باتری را تاب داده و موجب شکستگی آن‌ها شود. همچنین، ولتاژ بالای شارژ، ممکن است به سایر اجزای برقی و الکترونیکی خودرو آسیب برساند؛ در این صورت، توصیه می‌شود برای بررسی سیستم شارژ باتری یا دینام (آلترناتور) به نمایندگی مجاز مراجعه نمایید.
2. شارژ بیش‌ازحد ممکن است موجب ترکیدن باتری شود.
3. باتری از کارافتاده یا تخلیه‌شده را پر نموده و سپس علت تخلیه آن را بررسی نمایید. علل احتمالی تخلیه باتری به شرح زیر است:

• عملکرد نامناسب دینام
• نقص در اتصالات دینام
• شل بودن تسمه دینام
• وجود مصرف‌کننده اضافی برق از باتری
• خرابی باتری
• تخلیه خودبه‌خود ناشی از عدم استفاده طولانی‌مدت از باتری
• مصرف برق از باتری در زمان خاموش بودن موتور
• وجود اتصالی در سیم‌کشی
• شل بودن اتصالات سیم‌کشی
• شل بودن بست‌های باتری